Trends & Tips | Met jouw tiener in gesprek over seksualiteit

Het is vandaag de dag van de liefde! Alles kleurt rood, de rozen zijn niet aan te slepen en de hartjes vliegen je om de oren. Veel kinderen, tieners en jongeren zijn vanmorgen zenuwachtig opgestaan. Zouden ze een lief appje krijgen van hun grote vlam? Staat er nog een spannende date op hen te wachten? Heeft haar vriendje nog iets romantisch geregeld? De liefde lijkt vandaag eindeloos, grenzeloos en onbeperkt.

Maar ook spannend, onvoorspelbaar en liefdeloos. Valentijnsdag is ook de dag dat veel jongeren zich afgewezen voelen, omdat er voor hen nog geen ‘liefde van hun leven’ in beeld is. Voor hen staat er geen romantisch liefdesverhaal te wachten en vandaag herinnert sommigen zelfs aan de kant van romantiek. Want kinderen zijn steeds jonger als ze met seksualiteit en seksuele handelingen te maken krijgen. Hun bereik op internet en smartphone is eindeloos, en in groepsverband vliegen de pikante termen je om de oren.

Tegelijkertijd vindt er steeds minder voorlichting plaats in een veilige setting. Een setting van bijvoorbeeld een ouder, waar een kind alles aan mag vragen en waar een eerlijk antwoord wordt gegeven, al dan niet vanuit een religieus kader. Hierdoor krijgen kinderen op jonge leeftijd al een vertekend beeld van de liefde, en leren ze niet voldoende hoe liefde bedoeld is, of binnen welke kaders en grenzen seksuele handelingen plaats mogen en horen te vinden. Want als oudere kinderen enkel voorgelicht worden door filmpjes die te vinden zijn op internet, wordt dat hun wereld van de liefde.

Wist je bijvoorbeeld dat vanuit de wetenschappelijke pedagogiek wordt geadviseerd om kinderen voor hun 8e jaar volledig voor te lichten? Misschien schrik je van deze jonge leeftijd, maar onderzoek laat zien dat kinderen op hun 8e al een blauwdruk hebben ontwikkeld over wat seksualiteit voor hen is. Ze zijn zich volledig bewust van hun lichaam en kunnen het onderscheiden van het andere geslacht.

Als moeder van drie meiden hik ik altijd enorm tegen deze leeftijd aan. Want wat zeg ik nu wel en wat zeg ik niet? Welke boekjes pak ik erbij en voor welke informatie is mijn kind wel of niet klaar? En hoe geef ik mijn meiden een Bijbels beeld mee van seksualiteit, en bereid ik ze tegelijkertijd voor op een wereld vol andere denkbeelden?

De kans is ook groot dat je dit leest en kinderen of tieners hebt die al ouder zijn dan 8 jaar, en dat je die mijlpaal hebt gemist. Voel jezelf dan niet rot of vervelend, want het is nooit te laat om over dit onderwerp te beginnen. Bovendien zijn onze tips geschikt voor kinderen en tieners van elke leeftijd. De belangrijkste tip in de hele opvoeding als het gaat om de liefde, is dat je als ouder zelf de grootste primaire informatiebron bent. Daarom gaan onze tips ook vooral daarover.

1. Zet voor jezelf en – als dat voor jou van toepassing is – samen met je partner eens op een rijtje wat jullie visie is op liefde en seksualiteit. Wat vinden jullie eigenlijk van alle vormen van seksualiteit? Want alleen als je jouw eigen visie helder hebt, kun je deze goed overbrengen op je kind en tiener.

2. Wees zelf de primaire informatiebron! Wees niet naïef door te denken dat je kind of tiener weinig wereldwijs is op het gebied van de liefde en seksualiteit. Kinderen krijgen meer mee dan je denkt, via hun leeftijdsgenoten en het internet. Grote kans dat ze met grote vragen rondlopen, maar ze niet durven te stellen. Het gevoel van schaamte dat je bij jezelf kunt herkennen, is bij je kind en tiener vaak veel groter. Als je een Bijbels wereldbeeld mee wilt geven over deze thema’s, is het superbelangrijk om altijd zelf de primaire informatiebron te zijn, als het gaat om voorlichten en informeren. Wacht dus niet tot je kind of tiener vragen gaat stellen. Niet iedereen is even open over dit onderwerp, maar wel iedereen heeft recht op informatie. Pak eens een momentje in de avond met een kopje thee en chocola om het onderwerp aan te snijden. Benoem dat het spannend is. Koppel het gesprek aan een actueel zoals #metoo. Of pak er een boekje bij dat je samen met je jonge kind kunt lezen voor het slapengaan.

3. Negeer of bestraf geen onderwerpen. Als moeder van drie meiden heb ik natuurlijk een eigen mening, maar zal die altijd vol liefde en zonder oordeel vertellen. Mijn verlangen is dat mijn meiden kiezen voor een vorm van liefde en seksualiteit zoals God die heeft bedoeld, maar wanneer ik onderwerpen negeer, bestraf of veroordeel duw ik mijn kinderen juist van mij af. Datzelfde geldt voor alle jongeren waar ik als jongerenwerker mee te maken krijg. De kans is groot dat ze geen mooie ervaringen hebben met de liefde en seksualiteit. Mijn liefdevolle houding kan hét verschil maken in het gesprek.

Het thema seksualiteit is zo breed, dat deze drie tips het onderwerp eigenlijk tekortdoen. Wil je meer weten? Deze boeken kunnen je helpen bij het benaderen van dit onderwerp:

Voor jonge kinderen:

–       ‘Papa, mama + ik, Waar komen de kinderen vandaan?’ (Malcolm en Meryl Doney)

Voor beginnende pubers:

–       ‘Alleen voor meisjes, Over wat er gebeurt als je ouder wordt, enzo’ Geschreven in dagboekvorm. (Judith Janssen-van den Barg)

–       ‘Alleen voor jongens, Over wat er gebeurt als je ouder wordt, enzo’ Geschreven in dagboekvorm. (Judith Janssen-van den Barg)

–       ‘Naakte keuzes, Over verwachtingen tussen jongens en meiden, over vriendschap en seksualiteit.’ (Robert Pruis) www.naaktekeuzes.nl

Homoseksualiteit:

–       ‘Verscheurd, Het gesprek over homoseksualiteit en christelijk geloof wordt vaak ongenadig hard gevoerd, maar niet in dit boek.’ (Justin Lee)