Trends & Tips | Gezonde zelfbeeldontwikkeling

3 tips om jongeren te helpen in gezonde zelfbeeldontwikkeling

Jongeren maken zich naarmate ze ouder worden steeds meer los van hun ouders, en daarmee worden vrienden belangrijker voor hen. Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek uit 2021 blijkt dat meer dan de helft van de jongeren het belangrijk vindt wat anderen van hen vinden, en dat een meerderheid zich ook wel eens vergelijkt met anderen. Onderzoekster Renske van der Cruijsen stelt dat dit een belangrijke fase is in de ontwikkeling van jongeren, en dat dit vergelijken met anderen gebeurt op verschillende levensgebieden. Jongeren kijken naar hoe ze presteren op school, vergelijken zichzelf qua uiterlijk met elkaar en meten zich ook op sociaal vlak met hun leeftijdsgenoten.

Voor sommige tieners betekent dit ook dat zij zich anders voor gaan doen dan ze eigenlijk zouden willen, omdat ze denken dat ze daardoor in aanzien groeien bij hun vrienden. Dit zou er dan voor zorgen dat hun status vergroot wordt, maar het kan er ook voor zorgen dat jongeren zich ongelukkig en eenzaam gaan voelen, omdat ze zich niet kunnen uitdrukken zoals ze willen. Ook kan dit ervoor zorgen dat ze grotere risico’s nemen en gevaarlijkere dingen doen dan ze zelf eigenlijk zouden willen – soms onder expliciete druk van vrienden, maar vaker om te voldoen aan de onuitgesproken verwachtingen.

Hoe kun jij jouw jongere helpen zichzelf te zijn?

1) Ga het gesprek aan over wat hij belangrijk vindt
Vraag aan je jongere wat hij zelf belangrijk vindt. Wat zijn de eigenschappen waarmee hij omschreven wil worden? Voor welke dingen mogen vrienden altijd bij hem aankloppen? Welke eigenschappen van zichzelf is hij trots op en wat wil hij meer ontwikkelen?

2) Bespreek risicogedrag zonder oordeel
Volwassenen op wie jongeren terug kunnen vallen zijn ontzettend belangrijk, en veroordeling schept afstand! Bespreek het risicogedrag daarom zonder dat je meteen oordeelt. Wat voor risico’s is jouw tiener bereid te nemen? Waar trekt hij de grens? Maak je je zorgen over bepaald gedrag? Vraag dan eens aan de jongere hoe hij het risico daarvan zelf inschat. Probeer te begrijpen waarom de jongere doet wat hij doet. Wanneer je weet wat het motief is, kun je wellicht samen tot een veiligere optie komen om hetzelfde doel te behalen.

3) Geef complimenten!
Welke mooie eigenschappen zie jij in jouw jongere? Dat zijn vrienden belangrijker worden betekent niet dat jij als volwassene je invloed helemaal kwijtraakt. De algemene boodschap die pubers vaak horen vanuit de maatschappij is dat zij lastig zijn, problemen veroorzaken en lui zijn. Wanneer de volwassenen uit hun omgeving hier een positief tegengeluid laten horen is dat ontzettend opbouwend!

Deze fase van uitproberen en ontdekken kan voelen als een spannend spookbos, of als een opwindende achtbaan. Jij kunt voor je jongere hierin een gids zijn, hem aanmoedigen en helpen. Ga je mee op pad?

Benieuwd naar meer Trends & Tips artikelen? Lees het artikel van jongerenwerker Matthijs over motivatie na de goede start op school.

Trends & Tips | Motivatie na de goede start op school